เมื่อน้องหมาน้องแมวตาแดง

เรื่อง : น.สพ.ณัฐพงศ์ ไกรว่อง (คุณหมอณัฐ)

อาการตาแดง เป็นหนึ่งในอาการที่เจ้าของสุนัขและแมวมักจะพบเจอได้เวลาที่น้องๆมีปัญหาเกี่ยวกับดวงตา แต่พอตาแดงแล้วจะทำยังไงต่อนี่สิ จะรอดูอาการก่อนหรือจะรีบพาไปตรวจดี จะซื้อยามาหยอดเองหรือแค่ล้างตาเฉยๆดี เจ้าของหลายๆท่านก็เลยไม่ค่อยจะสบายใจเอาเสียเลยเมื่อน้องๆตาแดง  แท้จริงแล้วอาการตาแดง หรือมีขี้ตาในสุนัขและแมวนั้น บ่งบอกได้ถึงความผิดปกติและโรคหลายๆอย่างด้วยกัน ซึ่งถ้ามองข้ามหรือละเลย บางครั้งอาการก็อาจรุนแรงขึ้นและมีอันตรายมากกว่าที่คิดได้

สาเหตุของอาการตาแดง และมีขี้ตาในสุนัขนั้น แบ่งได้ตั้งแต่ภาวะที่พบได้ค่อนข้างมากในสุนัข ได้แก่โรคตาแห้ง (Keratoconjunctivitis Sicca; KCS) ซึ่งเป็นภาวะที่สุนัขมีน้ำตาน้อย ทำให้เยื่อตาและกระจกตาอักเสบ มีขี้ตาเยอะ และอาจตามมาด้วยการมีแผลที่กระจกตา (Corneal ulceration) ซึ่งระยะเวลา หรือความรุนแรงที่เจ้าของพบอาจแตกต่างกันตั้งแต่เฉียบพลันไปจนถึงเรื้อรัง อาการเยื่อตาอักเสบแดง (Conjunctivitis) ยังอาจบ่งบอกถึงภาวะคัน ระคายเคือง อาจจะจากสิ่งแปลกปลอม(Foreign body) หรือภาวะภูมิแพ้(Allergies) ที่เกิดขึ้นบริเวณดวงตา หรือเนื้อเยื่อรอบๆดวงตา อาการตาแดงในสุนัขบางครั้งอาจเป็นลักษณะของภาวะที่มีเลือดออกในตา (hyphema) หรือมีการอักเสบของม่านตาและยูเวีย (uveitis) ซึ่งมีสาเหตุได้จากหลายอย่างด้วยกันตั้งแต่การอักเสบจากการระทบกระแทก ภาวะติดเชื้อแทรกซ้อนจากแผลหลุมบนกระจกตา หรือโรคติดเชื้อพยาธิในเม็ดเลือดชนิด Ehrlichia canis ที่พบได้เป็นประจำในประเทศไทย สุนัขอาจมีอาการได้ตั้งแต่ เจ็บตา ตาแดง กระจกตาบวมขุ่น หรือรุนแรงขนาดตาบอดมองไม่เห็น การตรวจแยกอาการตาแดงจึงต้องการการตรวจวินิจฉัยที่ค่อนข้างถี่ถ้วน และจำเพาะ เพื่อตรวจแยกจุดที่มีการแดงอักเสบของดวงตา ซึ่งจะทำให้สามารถตรวจหาสาเหตุที่แท้จริง และให้การรักษาได้อย่างถูกต้อง

อาการตาแดง มีขี้ตาในแมว อาจมีสาเหตุหลักๆที่ต่างจากในสุนัขเล็กน้อย โดย มักจะมีสาเหตุมาจากการติดเชื้อต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเชื้อไวรัสเฮอปีส์( Feline Herpes virus) เชื้อรัสแคลลิซิ (Calicivirus)   หรือเชื้อแบคทีเรียเช่น Chlamydophila felis หรือ Mycoplasma  เป็นต้น ในบางครั้ง อาการตาแดงในน้องแมวก็ไม่ได้อยู่ที่เยื่อตาหรือกระจกตา แต่อาจเป็นการอักเสบของม่านตาหรือยูเวีย ซึ่งสาเหตุของการเกิดนั้นมีได้ตั้งแต่การติดเชื้อไวรัส ไม่ว่าจะเป็น ไวรัสเยื่อบุช่องท้องอักเสบ (FIP) ไวรัสเอดส์แมว (FIV) หรือไวรัสลิวคีเมีย (FeLV) ไปจนถึงการอักเสบจากภาวะเนื้องอกในดวงตา หรือบนม่านตา หรือการอักเสบจากการกระทบกระแทก อุบัติเหตุ เป็นต้น อาการตาแดง เยื่อตาบวมแดง หรือมีขี้ตา ที่เจ้าของพบในน้องแมวบางครั้ง จึงอาจมีอาการอื่นๆ ร่วมด้วยตามลักษณะความรุนแรง และการก่อโรคของเชื้อแต่ละชนิด โดยอาจมีอาการตั้งแต่เป็นหวัด ไอจาม มีน้ำมูกน้ำตาไหลเยอะ ช่องปากอักเสบ กินอาหารได้ลำบาก ไปจนถึงซึม ซีด อ่อนเพลีย  ท้องมาน  ซึ่งอาการที่ว่าเหล่านี้ นอกจากตรวจตาแล้ว ยังควรต้องรับการตรวจอื่นๆเพิ่มเติมอย่างละเอียดด้วยด้วย เพื่อให้ครอบคลุมและสืบทราบถึงสาเหตุที่แท้จริงของอาการ

อาการตาแดงในสุนัขและแมวนั้น บ่งบอกได้ถึงโรคและอาการหลายๆอย่างด้วยกัน บางโรคอาจรุนแรงและต้องการการรักษาที่รวดเร็วก่อนที่จะพัฒนาไปจนทำให้สัตว์เลี้ยงต้องสูญเสียการมองเห็น บางโรคอาจไม่รุนแรงแต่ก็รักษาไม่หายขาดส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของสัตว์เลี้ยง การสังเกตอาการและการดูแลเอาใจใส่สัตว์เลี้ยงอย่างสม่ำเสมอของคุณเจ้าของจะทำให้สามารถพบอาการและความผิดปกติเหล่านี้ได้ทันท่วงที ส่งผลต่อโอกาสและประสิทธิภาพในการรักษาของน้องๆด้วย ทราบแบบนี้แล้ว คราวต่อไปที่น้องๆตาแดง เจ็บตา ไม่สบายตา ก็อย่ารอช้า รีบนำน้องๆไปตรวจรักษากันครับ

•